Prawidłowe funkcjonowanie dziecka uzależnione jest, w myśl założeniom integracji sensorycznej, od prawidłowego odbierania i przetwarzania informacji sensorycznych (bodźców) płynących z ciała i otoczenia. Pamiętając o tym należy więc sprawdzić (zdiagnozować) wszystkie zmysły. W diagnozie (opisie) nazywamy je układami. Przedsionek - układem przedsionkowym, dotyk - układem dotykowym itd. Można również spotkać określenie "zmysł równowagi", "zmysł dotyku" itp. Wszystkie, niezależnie od nazewnictwa, mają za zadanie opisać dziecko w sposób pozwalający zrozumieć przyczynę występowania zauważonych trudności.

Można zadać sobie pytanie: "Dlaczego istnieje potrzeba poświęcenia kilku godzin na obserwację dziecka i przeprowadzenie niezbędnych prób diagnostycznych?" Człowiek jest istotą bardzo złożoną. Dziecko, które dopiero uczy się funkcjonowania w otaczającym je świecie, dostosowuje się do potrzeb otoczenia. Wykorzystuje swoje aktualne możliwości i tym samym porusza się tylko i wyłącznie w ramach, które są określone "umiejętnościami sensorycznymi". Dziecko nie wie, że któryś z jego zmysłów działa nieprawidłowo, gdyż mózg pracuje na bazie dostarczonych do niego informacji - nie zawsze prawidłowych, często ze sobą sprzecznych. Tak dzieje się np. w przypadku oglądania filmów 3D, kiedy oko sugeruje ruch ciała, a ukłąd przedsionkowy ewidentnie informuje o spoczynku. Dlatego m.in. obserwacja dziecka wymaga poświęcenia na ten cel odpowiedniej ilości czasu. Jednocześnie trzeba pamiętać, że dobrze "schowane" nieprawidłowości zauważalne mogą być dla terapeuty dopiero w trakcie terapii.